‘Occupy Your Future’ / Bezet Je Toekomst
Vacarme (Lawaai) is een driemaandelijks Frans tijdschrift dat zich bevindt op het kruispunt van politiek, kunstzinnige experimenten en wetenschappelijke onderzoek.
Jammer
In het onderhavige nummer 60 (zomer 2012) is de opening gegund aan een collectief van auteurs voor een lang artikel over de (politieke) fronten van links. Helaas, het artikel heeft niet voldoende ‘scherpte’ voor mij om er hier iets mee te doen.
Het ‘dossier’ in dit nummer behandelt een grote diversiteit van onderwerpen die liggen tussen de twee gegeven uitersten: respect versus vernedering. Zo treft men er een brief in aan van gedetineerden in de gevangenis van Roanne, van 24 april 2012. Zij vragen om respect in plaats van vernederende behandeling. Verder levert het thema ‘Spanje’ verschillende artikelen op, waarbij ondermeer aandacht voor de ‘Vijftiende mei-beweging: een jaar later’. Het nummer wordt afgesloten met een groot interview met de Franse econoom André Orléan over diens idee ‘Een economie zonder waarde’. Vermoedelijk zou het beter geweest zijn als Orléan zelf over zijn idee had geschreven, misschien dat dan beter uit de verf was gekomen, wat hij bedoelt.
Kortom, het lijkt allemaal spectaculair, maar het is het niet. Wat natuurlijk jammer is, want zo’n tijdschrift wordt niet voor niets gemaakt. Zo had het voorheen een formaat dat bijna viermaal zo groot was als het huidige nu (11 x 16,5 cm). In het grote formaat kwamen beeldmateriaal en fotorapportages goed tot hun recht. Nu, met het sterk gereduceerde formaat, blijft er weinig van de artistieke waarde over.
Occupy Wall Street
Een van de betere artikelen in Vacarme is van de hand van Cécile Casanova over de Occupy-beweging in de Verenigde Staten. Die beweging vindt zijn oorsprong, zo legt zij uit, in de site gestart door Kalle Lasn in juni 2011 (zie: http://www.adbusters.org/campaigns/occupywallstreet ). Het resultaat was dat op 17 september 2011 zich vervolgens duizend mensen bevonden in Zuccoffi Park in Manhattan.
Casanova brengt het ‘bezetten’ in verband met de Amerikaanse geschiedenis, die ook de figuur squatter kent (van ‘to squat’, zich nederzetten – herken hier onze ‘nederzetting’ in – ; naast: een leegstaand pand kraken). De pionier die ooit richting midwest trok, installeerde zich waar de grond nog onbewerkt was. Hij deed dat zonder eigendomstitel en zonder te betalen, gewoon door wat piketpaaltjes te slaan…
Casanova wijst er nog op dat de reeds genoemde Kalle Lasn, een Canadees van Estlandse afkomst en rond de zeventig jaar nu, vóór Occupy, ook de oprichter is, in 1989, van het antikapitalistische tijdschrift Adbusters is (zie: http://www.adbusters.org/ ). Overigens was hij al in mei 1968 in Saint-Germain (Parijs) te vinden.
Hoewel de invloed van de anarchistische ideologie met Kalle Lasn en ook David Graeber aanwezig is in de opzet van de beweging Occupy Wall Street, het is vooral de kloof tussen arm en rijk, de economische en sociale ongelijkheden, die de jonge Amerikaanse studenten, hier en daar door groepen arbeiders gesteund, mobiliseren, aldus Casanova. Zij sluit haar artikel af met de oproep: occupy your future!
15de mei-beweging
Een artikel in Vacarme dat hier bij aansluit treft men aan in het gedeelte dat over Spanje handelt. Het gaat om een bespreking door Cuji en Fatimatta van het verloop van de in 2011 begonnen 15de mei-beweging. Deze beweging is met Occupy en de Franse Verontwaardigden te vergelijken. 15-M kent geen omvattende organisatie. Ze wordt omschreven als een ‘klimaat’, een ondergronds vuur (meer over deze beweging, zie: http://www.15m.cc/p/english.html ).
Door hen wordt het mondiale (neoliberale) financiële kapitalisme en het maken van schulden als ‘systeem’ gekritiseerd. De kracht van dat kapitalistische ‘systeem’, die uiteraard gebroken moet worden, rust in het vermogen om op het economische niveau controle over het subject (persoon, bedrijf, staat) uit te oefenen. Schuld produceren (via leningen) betekent voor alles een subject ‘produceren’, dat verbonden is met een betalingsverplichting in de toekomst. Daarmee heeft het geïnstitutionaliseerde kapitalisme (de banken), het subject in zijn kladde…
Om te besluiten nog enkele leuzen uit het Spaanse subversieve taalgebied: ‘Als wij geen angst hebben, hebben jullie geen macht’ en ‘Als stemmen ergens toedient, zou het illegaal zijn’.
Thom Holterman
VACARME nr. 60, zomer 2012, 252 blz., prijs 12 euro.
Aantekening
Van de libertaire antropoloog David Graeber treft men een bijdrage over Occupy aan op de site Mouvement, zie: http://www.mouvements.info/A-propos-du-respect-des-regles-du.html . De tekst is ook in het Engels te raadplegen; zie: http://www.nakedcapitalism.com/2011/10/david-graeber-on-playing-by-the-rules-%E2%80%93-the-strange-success-of-occupy-wall-street.html .