Vakbond En Coöperatie: Een Appel Aan Het Sociaal Anarchisme

In de nieuwe uitgave van het Franse anarchistische maandblad Le Monde libertaire (nummer 1781) gaat de aandacht van het ‘dossier van de maand’ uit naar de diverse vormen van syndicalisme. De revolutionair syndicalist Guillaume Goutte – wiens boek ik op deze site besprak– pleit opnieuw voor het inrichten van syndicaten naar hedendaagse snit. De ondersteunende leuze is: ‘Onze stakingen moeten hun nachtmerries zijn’.

Syndicalisme

De Franse libertaire historicus René Berthier neemt de geschiedenis van het revolutionair syndicalisme in overweging. Een van de dingen die Berthier beschrijft, is de oprichting in 1922 in Berlijn van de Internationale Arbeidersvereniging (AIT) ‘op tweede manier’. Het is het tijdstip dat men kan beschouwen dat dan effectief volgens hem het anarchosyndicalisme wordt gesticht. Wat wil evenwel? Op geen enkel moment wordt in de stukken aan deze stichting de term ‘anarchosyndicalisme’ gebruikt. Berthier besluit met de opmerking dat dit vermoedelijk komt doordat de activisten die deze AIT oprichtten zich de echte revolutionair syndicalisten beschouwden…

Over dit onderwerp zijn verder nog de volgende items in dit dossier te vinden: (a) Syndicalistische oriëntaties bij de Spaanse CNT; (b) ‘Syndicalist te koop’ (over hen die zich laten in huren door de werkgever, bijvoorbeeld ten behoeve van het ‘sociale plan’ van de onderneming); (c) Kan het verschijnsel ‘Bourse des travailleurs’ (Arbeidersbeurs) de strijdgeest doen herleven?; (d) Een voorstel voor het instellen van een ‘sectoroverschrijdende’ stakingskas.

Coöperatie

Ruime aandacht krijgt de coöperatieve organisatie Diony Coop, gevestigd in Saint-Denis, een voorstad van Parijs. Het gaat om een coöperatieve levensmiddelenwinkel. Deze is opgezet door de reeds sinds de jaren 1970 bestaande anarchistische groep ‘Henry Poulaille’. De coöperatie staat met andere anarchistische initiatieven in verbinding, te weten de volksuniversiteit Dionyversité (educatieve functie) en met name met de AMAP Court-Circuit.

Een AMAP is heel algemeen gezegd een groep consumenten en lokale producenten (tuinders, kleinveehouders, bakkers, veelal bio-producenten), die elkaar vinden op basis van wederzijdse afspraken en vertrouwen – ten behoeve van produceren en afname van seizoengebonden – ritme van de natuur volgen – levensmiddelen. Enkele van de doelstellingen zijn (a) de instandhouding van kleinschalige agrarische activiteiten (fruit, groenten, eieren, kaas, vlees, enzovoort), (b) het minimaliseren transportlijnen en –afstanden, (c) het leveren van een diversiteit van gezonde voedingsmiddelen tegen een billijke prijs.

Het initiatief van de Diony Coop heeft als achtergrond de wens om theorie in praktijk om te zetten. Langs deze weg vindt een confrontatie plaats tussen libertaire beginselen en de sociale, politiek en economische werkelijkheid van het moment. Deze confrontatie binnen het bestaande kapitalistische systeem leert de beperkingen kennen en drijft naar het zoeken van wegen om die beperkingen te ‘passeren’, te negeren. Dit geschiedt in het bewust zijn om ervan te leren in het belang van het prefigureren, dat wil zeggen het vooruitlopen op de gewenste libertaire situatie in de toekomst: hoe zal een samenleving functioneren die zich van kapitalisme en opgelegde macht heeft ontdaan?

Met dit in het achterhoofd gaat het niet om zo maar een coöperatie, maar om een sociaal en politiek experiment – waarbij ook indachtig, dat het niet om een revolutionair proces gaat. Zo iets zou enkele bruggen te ver liggen. De leden van Diony Coop vormen een praktisch collectief van enkele honderden mensen, waarbij er geweigerd is een formeel juridisch kader te vormen. Uiteraard zijn er onderlinge afspreken gemaakt (wat ik zou typeren als mondeling ‘gekozen recht’, recht dus dat geldt voor degenen die het gekozen hebben). Voor meer informatie over deze coöperatie verwijs ik naar de site Diony Coop.

Verder in dit nummer besprekingen van films en boeken, informatie over sectoren van strijd (ZAD, boycot), kortom een hele ‘Libertaire archipel’ opent zich met dit nummer.

Thom Holterman

LE MONDE Libertaire, nr. 1781 (15 september – 15 oktober 2016), 69 blz., prijs 5 euro.

Advertentie