Open Brief Aan De Jonge Arbeidsters
Wat is op deze Valentijnsdag 2021 een betere manier om te ontsnappen aan de commercialisering van het gevoel van liefde dan het lezen of herlezen van de prachtige tekst, voor het eerst gepubliceerd in mei 1923, in de krant “La jeune Garde“, vol lyriek met een soms verouderd woordgebruik maar een krachtige revolutionaire geest! Dit bracht de Franse site ReSPUBLICA voor vandaag onder de aandacht. De tekst waarvan hier sprake, is van de marxiste en feministe Alexandra Kollontaï (1872-1952). Bijna vijf jaar geleden bracht ik haar nog onder de aandacht in het item ‘Vergeten vrouwen van de Russische revolutie’. Haar open brief draagt als titel ‘Maak plaats voor de gevleugelde Eros!’; de titel van het eerste deel geeft er al vleugels aan ‘Liefde, sociale en psychische factor’.[ThH]
Na het korte redactioneel van Respublica, door mij vertaald, wordt Alexandra Kollontai aan het woord gelaten. Te lezen is over de historische ontwikkeling van patriarchale stadia. Het gaat verder om een populair-educatieve presentatie van de vroege Sovjettijd, toen de beperkingen van de eerste jaren van de Revolutie gedeeltelijk werden losgelaten en het geoorloofd werd om individueel en collectief geluk te combineren. Maar terwijl de Sovjet-Unie al een aantal fundamentele maatregelen voor vrouwen had doorgevoerd (die soms bedoeld waren om van korte duur te zijn), pakte de kortstondige Volkscommissaris van 1917-1918, die Kollontaï was, de intimiteit van de sekseverhoudingen op een verrassend moderne programmatische manier aan.
Laten we niet vergeten, leert Respublica, dat Alexandra Kollontaï in 1923 handelsattaché was in Zweden, een opmaat voor haar diplomatieke carrière, maar in werkelijkheid ballingschap wegens haar lidmaatschap van de toen net ontbonden factie van de “Arbeidersoppositie”. Hoewel de kern van deze oppositie de Nieuwe Economische Politiek (NEP) was, is het ook bekend dat Lenin en Trotski haar standpunten over de seksuele moraal niet op prijs stelden.
Haar standpunten vestigde zij op drie beginselen:
- Gelijkheid van wederzijdse betrekkingen van man en vrouw.
- Erkenning door de een van de rechten van de ander en wederkerig.
- Broederlijke ontvankelijkheid, de kunst om de psychische instelling van de geliefde te vatten en te begrijpen.
Beginselen waarvan de weerklank een eeuw later nog niet is gedoofd…
[Overgenomen van de redactie van de Franse site ReSPublica, vertaald door ThH; volgt op de site van Respublica de open brief die Kollontaï publiceerde; de bron daarvoor was de site Marxists.org .]
Libertaire orde 