Wanneer De Jeugd Ontwaakt…
De cartoon op de voorkant van het juni-nummer van Le Monde libertaire (nr. 1840) heeft niets met ontwaken van doen, of het zou moeten betekenen: wees op je hoede voor de zich voltrekkende verrechtssing. Want de cartoon drukt daarvoor afschuw uit. Dit sluit aan bij een dossier over dat onderwerp, ‘Alles rechts’. Het opent met het artikel ‘Van neoliberalisme tot neofascisme’ en loopt door tot ‘Extreemrechts en de vrouwen allemaal rechts’ en ‘Opgepast: gladde ondergrond, risico om te vallen’.
Het ontwaken
Ik wil evenwel op een ander onderwerp in Le Monde libertaire (LMl) wijzen, te weten dat van de opkomst van verzet onder jongeren in het hoger onderwijs. Gewezen wordt op het boek van Marine Miller, La revolte, Enquête sur les jeunes élites face au défi écologie (De opstand, Onderzoek onder jonge elites oog in oog met de ecologische uitdaging). De boekbespreker werkt daarbij enkele actuele voorbeelden van verzet uit, zoals daarvan sprake was bij recente diploma-uitreikingen.
Het eerste voorbeeld dat ik kort zal vertalen vond plaats tijdens een ceremonie van diploma-uitreiking op 30 april 2022 op de AgroParisTech, een instituut dat een ingenieursopleiding biedt voor biowetenschappen, industrie en milieu. Een achttal afgestudeerden riepen op de posten te weigeren, die een agro-voedingsindustrie aanbiedt. Zij veroordeelden de industrie ‘een oorlog te voeren tegen alles wat leeft’. De aangeboden posten betreffen naar hun idee ‘destructieve arbeidsplaatsen’. Zij riepen op ‘niet het volgende rapport van de GIEC af te wachten (Giec, een intergouvernementele werkgroep van experts inzake klimaatsverandering), dat aantoont dat staten en multinationals nooit anders zullen doen dan de ecologische problemen te verergeren’. Waarna zij richting hun medestudenten opmerkten: ‘Jullie kunnen nu nog de andere kant op’.
Enkele dagen later was het de beurt aan leerlingen van de ‘Écoles normales supérieures’ (ENS). Een ‘école normale supérieure’ verzorgt voorbereidend wetenschappelijk onderwijs. Leerlingen van deze scholen hebben om dezelfde redenen als de jongeren van de AgroParisTech verzet aangetekend (in het Frans, zie Online). Hun uitgangspunten ervoor liegen er niet om. ‘Wij zien de wetenschappen en techniek niet als neutraal en apolitiek. Wij denken dat de technologische vernieuwing en de start-up’s niets anders redden dan het kapitalisme’. [..] ‘Wij geloven niet in duurzame ontwikkeling, noch in de groene groei, noch in de ecologische transitie. Het zijn allemaal slechts uitdrukkingen die moeten doen geloven, dat de maatschappij een dragelijke wordt, zonder dat men de dominante sociale orde omver kiepert’. [..]
‘Wij weigeren dit systeem te dienen en wij hebben besloten andere wegen te volgen, onze eigen wegen te ontwikkelen. [..] Hier en daar zijn we mensen tegen gekomen die andere manieren van leven beproeven, die zich oude kennis en handvaardigheden hebben eigen gemaakt om niet meer afhankelijk te zijn van het monopolie van de vervuilende industrie. Het zijn mensen die hun omgeving zodanig bewerken om te leven, dat ze die niet uitputten; mensen die actief strijden tegen schadelijke projecten, waardoor zij actueel een volkse, dekoloniale en feministische ecologie ten uitvoer brengen; mensen die de tijd hervinden voor een goed leven en zorg besteden aan anderen’.
Voor de auteur van het artikel, Jean-Pierre Tertrais, heeft wat plaatsvond op de AgroParisTech de betekening van een van de signalen van een aanstaande implosie. Door steeds duidelijker de instituties uit te dagen en te investeren in concrete acties (Jongeren voor het klimaat, Extinction Rebellion, Les Soulevements de la Terre…), geeft een deel van de jongeren een impuls aan een dynamiek van langere duur. Het is aan een ieder om hen te vergezellen met name in hun wil om een aangenamere wereld op te bouwen dan de bestaande. ‘We moeten blazen in smeulend vuur!’, vindt hij.
Thom Holterman
Le Monde libertaire, nr. 1840, juni 2022, 56 blz., prijs 4 euro.
Libertaire orde 