SCHURKEN ZONDER GRENZEN – 3/5: ‘Groen’ fossiel gas

Met veel getoeter is enige tijd terug op Europees niveau de Green Deal geïntroduceerd. Een van de dingen die gebeurde, is het verlenen van een groen label aan kernenergie – zo ziet verduurzamen er kennelijk uit in Europese ogen. Vreemd? Wel neen want stroom door kernenergie opgewekt geschiedt CO2 vrij, zo luidt het argument. Welke leugens hierbij een rol spelen is uitgelegd in ‘Een morbide model’ (zie Online). Een introductie op dat model is te vinden in mijn boek Groene kernenergie en andere valse concepten (Utrecht, 2022, hoofdstuk 6). [ThH]

Lobbygroep aan het gas

In het eerste item onder ‘Schurken zonder grenzen’ treft u onder meer het grote profijt beschreven van het gebruik van een lobby-machine (zie Online). Hierop ga ik nu door vanuit een artikel getiteld ‘De overlevingsstrategie van de gasindustrie’ in Le Monde van 16 december 2022. Ik combineer het succes van de kernenergie-lobby, die voor kernenergie een groen label binnenhaalde en het werk van de International Gas Union (IGU), een wereldwijd werkende lobbygroep die aanraadtde kwaliteit van leven te verbeteren door gas te bevorderen als een belangrijke bijdrage aan een toekomstige energie. Aan het gas dus. Het is niet moeilijk in te schatten wie deze groep financiert…de gasindustrie.

Een van de punten op het programma van de IGU is fossiel gas (aardgas) zodanig te ‘vergroenen’, dat daarmee zijn fossiele oorsprong onzichtbaar geworden is (gommer son origine fossile). De IGU telt zo’n 150 leden, 90% van de gasmarkt omvattend. Onder de leden vindt men TotalEnergie, Engie, Shell, ExxonMobil en Petrobas. Ze houdt zich bezig met het zoeken naar een herdefiniëring van de rol van gas als fossiele energie in relatie tot de groeiende bezorgdheid rond klimaatverandering. Daarvoor heeft zij zich in haar communicatie een instelling eigengemaakt, waardoor het mogelijk is argumentaties te produceren afhankelijk van het niveau van ‘milieubewustzijn’.

Om daar meer over te kunnen zeggen hoe de lobby’s van de industriële en financiële wereld de klimaatcrisis beïnvloeden, heeft de onafhankelijke denktank InfluenceMap allerlei analyses van de gegevens van de lobby’s gemaakt. Zo ook van de IUG. In Le Monde, waaraan ik dit ontleen, wordt van hun bevindingen gebruik gemaakt. Op de site van InfluenceMap is overigens in het Engels een groot deel ervan te lezen (december 2022; zie Online).

Manier van argumenteren

De experts van InfluenceMap hebben een 50tal documenten van 2017-2021, die op de site van de IGU gepubliceerd waren, tussen 2021 en april 2022 kunnen raadplegen (alvorens die van de site verwijderd werden). Uit die documenten blijkt dat de IGU strijdt tegen de klimaatverandering die een ‘potentiële en existentiële’ bedreiging vormt. Maar waarvoor? Juist: de ‘wereldwijde aardgaswaarde -keten’. Zij oordeelt dan ook dat het niet in haar belang is de klimaatkwestie te ontkennen, ‘maar het juist een positief bericht te vinden om de rol van het gas in de mondiale energiedynamiek te verdedigen en te verstevigen’. De directeur van de programma’s van InfluenceMap, Faye Holder, vindt deze optiek spijtig: ‘De weg ertoe, principieel gedefinieerd door zijn economisch belang, vraagt erom de plaats van het gas te versterken eerder dan een transitie te bevorderen’.

In de argumentatie van de IGU vind je terug hoe zij wil doen vergeten, dat aardgas een fossiele brandstof is bij verbranding waarvan CO2 vrijkomt. De documenten tonen aan dat daarvoor een bepaalde strategische opstelling is gekozen. Zo is er al onmiddellijk het variëren per regio. In Afrika, Zuid-Amerika en bepaalde Aziatische landen richt de strategie zich eerder op gas als essentieel middel voor ontwikkeling: gas is een toegankelijke en betaalbare energie, wat goed samengaat met het aanpakken van armoede, maar ook om aan steenkool voorbij te gaan. In Noord-Amerika zijn de belangrijkste argumenten, die van de zekerheid van energie en de strijd tegen luchtvervuiling.

Voor Europa geldt dat het ‘een volwassen markt is, met een groeiend milieubewustzijn, waar de IGU fossiel gas zoekt te ‘vergroenen’. Je zou kunnen zeggen, denk ik, dat er een façade-strategie is ontwikkeld. Daarvoor introduceert het een ‘energiefamilie’, die veel breder is dan gas alleen, waardoor je kan spreken over een ‘gedecarboniseerd energiesysyem’ met CO2-arme elementen of over een ‘laag carbon gehalte’ of over ‘hernieuwbaar’, zoals bij waterstof, bio-methaan enzovoort. Dit geheel – waarin gas dan is meegenomen – wordt gepresenteerd als ‘essentieel om de klimaatdoelen’ te bereiken.

Aldus kan een woordvoerder van de IGU zeggen: ‘Het gebruik van aardgas vermindert de uitstoot van CO2 met 45 tot 55% vergeleken met kolen en tot 30% in verhouding tot olie’. De balans kolen ten opzichte van vloeibaar aardgas (Lng) gerelateerd aan de verschillende delvingscycli van die energiebronnen, is het meest gunstig voor gas – zo ben je dus aan het ‘vergroenen’…

De leden van de IGU zijn op pad om deze zienswijzen te verkondigen bij internationale organisaties als de Verenigde Naties, de Wereldbank, bij media als de Financial Times, Reuters, bij ONG’s en consulting groups. Ook op Europees niveau wordt door de leden actief gelobbyd bij klimaatpolitici. Zij zijn redelijk erin geslaagd hen te beïnvloeden ten gunste van gas, verzekert de hierboven genoemde Fay Holder. Zij geeft als voorbeeld het opnemen van gas in de Europese taxonomie, het klassement van duurzame activiteiten. Leve de ‘Green Deal’! 

Een en ander lijkt mij dezelfde kant op te gaan als de verwerving van het groene label voor kernenergie. Greenpeace begint dan ook een rechtszaak tegen de Europese Commissie om aardgas en kernenergie te ontdoen van hun ‘duurzame’ status (zie Online). Los van dit laatste, zie je ook politici die een argumentatieve strategie op zetten als die van de Europese Commissie. Het gaat dan weer om een andere verschijnsel dan gas, want om de ‘groene’ industrie. Daar kijken we de volgende keer naar.

Thom Holterman (op basis van het artikel ‘Les stratégies du survie de l’industrie du gaz’, Le Monde 16 december 2022)

[De zonnebloem is van de Rotterdamse dichter en illustrator Manuel Kneepkens. De twee cartoons uit ‘Yellow dog’ in: Real Free Press, nr. 4.]

Advertentie