SCHURKEN ZONDER GRENZEN – 4/5: ‘Groene’ industrie
Nadat we bij de behandeling van het item over asbest (zie Online) gezien hebben dat er een door de asbestindustrie gefinancierde lobby aan het werk was om verbodswetgeving op te houden, maakten we in het item over fossiel gas kennis met een door de gasindustrie gefinancierde lobby die ijvert voor vergroening van aardgas (zie Online). In dat laatstgenoemde item lag de nadruk op de weergave van de argumentatie die maakt dat fossiel gas als ‘duurzaam’ kan verschijnen. Of die lobby effectief invloed uitoefent, blijft buiten mijn competentie om daarover meer te zeggen. Ik signaleer slechts en dan heb ik steeds het gevoel dat ik allerlei ‘schurken zonder grenzen’ tegenkom.
In het item dat deze keer aan de orde komt, gaat het over toekomstplannen van de huidige Franse minister van Economie, Bruno Le Maire. Hij gaat een wetsontwerp uitbrengen omtrent de Wet betreffende de Groene industrie. Le Monde van 6 januari 2023 berichtte daarover. Die wet zal omvatten fiscale, bestuurstechnische en wetgevende componenten ten behoeve van het initiëren van groene industriële vestigingen op Frans grondgebied. De wet is bedoeld om druk te zetten op decarbonisering (decarboniseren = het terugbrengen van de CO2-uitstoot) van de industrie. ‘Groene’ industrie?. [ThH]
Veel geronk
De regering Macron wil dat Frankrijk zich inzet voor een snelle, massieve, geplande groene herindustrialisatie, verklaart de minister, ‘opdat Frankrijk de eerste gedecarboniseerde natie van Europa zal zijn’. U hoort het goed: veel geronk, maar wat nu ‘groen’? En zal er in kapitalistische zin iets fundamenteel veranderen? De volgende uitspraak van een lid van het Europees Parlement (en van Renaissance = de nieuwe naam voor de beweging van Macron; zie Online) wijst daar niet op: ‘Rechts verzet zich niet tegen ecologie en links is niet tegen het vermogen om te concurreren’. Duurzaam, maar kapitalistisch, dus groei verzekert (althans ideologisch).
Het wetgevingsproject voor Groene industrie, van Bruno Le Maire, bestrijkt vijf velden. Een van die velden betreft ‘Belastingfaciliteiten’ met als doel voorwaardenscheppend te werken om te ‘vergroenen’ (verdir). Een ander veld beschrijft het promoten van ‘Made in France’, met een beloning van een label: ‘groene industrie’. Een derde veld is dat van de financiering van de investeringen. Dit zal een deel van de 2500 miljard euro vergen, dat Fransen gespaard hebben. De minister denkt dit te bereiken door omzetting van het spaardoel door gelijktijdige creatie van een spaarboekje genaamd ‘livret groene industrie’. Wetgevingtechnisch zal het leven voor de industrie vereenvoudigd worden en ze zal meer concurrentieel gemaakt worden (welke betekenis dit milieutechnisch en kapitalistisch heeft, laat zich raden). Want wordt niet snel gedacht: ‘Een toegegeven fout is half vergeven’
Opmerkelijk aan het artikel in Le Monde is, dat er alleen in de nominale sfeer – de sfeer van woorden – wordt gesproken: ‘groene industrie’ en ‘vergroenen’. Alsof die woorden voldoende duidelijk zijn om technische en bestuurlijke kenmerken te verschaffen, bijvoorbeeld om te zien of voldaan wordt aan wat vereist is dan wel geëist wordt. Dit zal toch opgenomen moeten zijn in de subsidievoorwaarden? Echter, nu lijkt het: iets is groen als je er groen op zet en later zien we wel…
Groene industrie, dus?
Vergeet het maar als je aan Frankrijk denkt. Hoe zit het met Nederland? Ik heb er geen onderzoek naar gedaan. Mijn basis is steeds wat ik in kranten lees. Laten we in dat geval eens kijken hoe het bij Air France-KLM zit. Dat casht ‘groen’ geld, wat de kop leert boven een artikel in de…NRC van 28-29 januari 2023. Het artikel legt uit hoe het met geleend geld gaat, dat voor ‘duurzaamheid’ aangewend heet/schijnt/moet worden (onderstreep wat goed is).
Kijk er zijn obligaties die uitgegeven worden onder de titel van sustainability-linked bonds (duurzaamheidsgerichte obligaties). Met dat geld kan je gewoon staatsleningen aflossen. Wat is daar duurzaam aan? Niks. Zou het om ‘groene’ obligaties gaan, dan moet dat geld aan een concreet doel besteed worden. Groen is echter evenveel kleurig als in de lente – het betekent dus niets – , het is groen als er groen op staat. Daarom zijn al die bedrijven en hun lobby’s zo happig om ‘groene labels’ te laten uitdelen. Kortom, opnieuw worden we belazerd waar we bij zitten. Niet verwonderlijk dat de Hongaarse architect Kotányi (1924-2003) ooit als aanwijzing gaf: lees voor ‘maatschappij’ ‘racket’ (Attila Kotányi, L’architecture du silence, Paris, 2022).
Er zullen miljarden euro’s publiek geld vrijgemaakt worden, waarmee de niet gedecarboneerde industrie gedoucht zal worden om te vergroenen. Dat geld zal dankbaar aanvaard en met plezier verbrast worden in zo geheten start-upbedrijven. Het toezicht erop zal verzorgd worden door onder meer ex-ministers, want die willen eindelijk ook wel eens een graantje mee pikken. Een voorbeeld treft men aan in de bijdrage over waterstof in Siné Mensuel (nr. 126, februari 2023, p, 14). Daarin wordt mede geschreven over Hopium, een Franse start-up die Frankrijk als eerste van waterstof zou gaan voorzien. De ex-minister van Transport onder Macron, had zitting in de Raad van bestuur van Hopium, blijkt uit het artikel…
Omdat ook in Frankrijk een ‘Van Lienden-kaste’ rondzwerft, zal die op het project ‘Groene industrie’ afkomen om ‘gillend rijk’ te worden van de vergroening. Wat dat rijk worden betreft, dient goed te worden opgelet of er al dan niet ‘verborgen kosten’ voorkomen: hier ‘vergroenen’ en daar ‘dumpen’. Dat kan in de miljarden belopen, zo zullen we in het afsluitende item zien.
Onmogelijk dat laatste in Nederland? Lees dan onder de kop ‘Schiphol mag onbeperkt giftige stoffen uitstoten’ (NRC van 28-29 januari 2023). Minister Mark Harbers (VVD) weet er alles van. Op vragen van de Kamer antwoordde hij dat de emissies van vliegtuigen gereguleerd worden via de Wet Luchtvaart. Uit onderzoek bleek dat voor de meeste stoffen in die wet niets geregeld is. Hij stond dus gewoon te liegen.
Thom Holterman (mede op basis van het artikel ‘Bruno Le Maire veut porter une loi sur l’ ‘industrie verte’, in Le Mondevan 6 januari 2023).
[Nederlandstalig beeldmateriaal afkomstig uit Real Free Press, nr. 4; Franstalige cartoon overgenomen uit Siné Mensuel, nr. 126, februari 2023.]
Libertaire orde 