Vreemdeling. Hoor Wie Klopt Daar…

Karine Parrot

‘Na een korte behandeling van de evolutie van het concept ‘buitenlander’ (vreemdeling) vóór de opkomst van de natiestaten, laat Karine Parrot, docent rechten aan de Universiteit van Cergy, zien dat deze categorie, verre van natuurlijk, onderworpen is aan een speciaal en willekeurig regime. Dit regime is wreed want van de behoeften van de economie en de politieke overwegingen van het moment afhankelijk. Het wordt door middel van segregationistische (scheiden van groepen mensen) wetten en systemisch racisme van de staat en zijn instellingen op de been gehouden, om de arbeidsmarkt tevreden te stellen en om selectiekandidaten te organiseren op basis van hun afkomst’, aldus Ernest London in zijn bespreking van het boek van Karin Parrot.

Zij trekt op de aangegeven manier van leer in een tekst van 96 pagina’s onder de enkelvoudige titel Vreemdeling(buitenlander). Het boek is gericht op Frankrijk, de economische en kolonialistische geschiedenis ervan en de geactualiseerde situatie. Maar de ‘matrix’ vertoont grote gelijkenis met die van Nederland (eveneens neo-liberale economie, koloniale geschiedenis, actuele situatie). Ernest London bespreekt het boek van Parrot op de site van Bibliothèque Fahrenheit 451 (zie Online). Ik vertaal en bekort zijn bespreking gelet op de toepasselijkheid voor Nederland. [ThH]

Gedurende een groot deel van de Middeleeuwen was de vreemdeling vooral de niet-christen, de jood, de moslim. Met de Franse Revolutie werden de Fransen ‘burgers’ (lid van een staat met burgerrechten). In 1899 werd de eerste nationaliteitswet aangenomen. Deze had tot doel de Franse nationaliteit toe te kennen ‘aan jonge mannen geboren in Frankrijk uit buitenlandse ouders’, om het contingent soldaten en dat van Franse kolonisten in Algerije, waar zich veel Italianen en Spanjaarden hadden gevestigd, aangevuld te houden…

De juriste Karine Parrot legt uit hoe en aan wie staten besluiten hun nationaliteit te verlenen: in ruil voor een ‘donatie’ van 610.000 euro in het geval van Malta (wat tegelijkertijd het verkrijgen van het Europese staatsburgerschap mogelijk maakt), of met als doel herbevolking, koloniseren, deporteren, en in het geval van Frankrijk precair maken. In 1927 nam het een wet aan die duizenden buitenlandse werknemers naturaliseerde. Vervolgens zou Pétain [leider van de met de Duitsers collaborerende regering Vichy tijdens WO II; thh.] die met een andere wet proberen te denaturaliseren. [Begrijp hieruit: alles is bij wet te regelen en/of het geregelde af te schaffen, in Frankrijk, in Nederland; thh.]

De voorwaarde van ‘assimilatie met de Franse gemeenschap’, die sinds 1945 in de wet is vastgelegd zonder ooit ter discussie te worden gesteld, dient als ‘basis voor de meest openlijk racistische institutionele praktijken’. Mensen die zogenaamd een moslimcultuur of -religie hebben, worden er systematisch van verdacht slecht geassimileerd te zijn. Sinds 2011 maakt een openlijk racistische vragenlijst het mogelijk om na te gaan of kandidaten voor de Franse nationaliteit ‘zich houden aan de principes en essentiële waarden van de republiek’, waardoor hen bijvoorbeeld kan worden gevraagd wie de auto bestuurt of wat zij vinden van het verbod om op school ​​de sluier te dragen, etc. Hoewel de welvaartsvoorwaarde niet in de wet voorkomt, vereisen het overheidsbestuur en de Raad van State, om genaturaliseerd te worden, een goede ‘professionele integratie’. [De VVD heeft al rijp gemaakt dat het met de PVV kan gaan samenwerken, na de komende verkiezingen; de betekenis ervan mag uit het voorgaande worden afgeleid; thh.]

[Er is tevens geen onderscheid tussen Frankrijk en Nederland, als men het volgende leest; thh.]

Karine Parrot, die ook het boek schreef getiteld, Carte blanche, De staat tegen vreemdelingen,  documenteert de opeenvolgende hervormingen sinds de jaren tachtig, die moeten voorkomen dat buitenlanders toegang krijgen tot het grondgebied, of die moeten legaliseren het verdrijven van een aantal reeds gevestigde mensen. Tot die hervormingen behoren ook het misbruiken van het Frontex Agency, de gewapende vleugel van de Europese politiek in de strijd tegen migratie, die vooral arme op drift geraakte personen treft die hun leven riskeren in een poging Europa te bereiken.

Volgens de definitie is een vluchteling een persoon die in zijn land wordt vervolgd vanwege ras, religie, politieke opvattingen of lidmaatschap van een sociale groep, maar niet vanwege zijn of haar levensomstandigheden. Nu de bewijslast op de aanvragers rust, is het gemakkelijk om hun verzoek af te wijzen en hun verhaal in twijfel te trekken.Echter, toen de ‘Oekraïense vluchtelingen’ arriveerden, werd plotseling een wettekst uit 2001 herontdekt, waardoor het mogelijk werd hun opvang en bescherming snel te organiseren. Volgens het wetsontwerp dat momenteel ter discussie staat, kunnen tijdelijke verblijfsvergunningen worden geweigerd of ingetrokken van degenen ‘wier gedrag, beoordeeld door de prefect, een duidelijke afwijzing van republikeinse principes kenmerkt’. [argumentatieve willekeur ligt op de loer; thh.]

Concluderend is Karine Perrot van mening dat ‘nationaliteit, wat buitenlanders impliciet definieert, een voorrecht is dat we ontvangen als erfenis of dat we kopen met familie-erfgoed, zoals een adellijke titel. Als we een einde willen maken aan dit segregationistische systeem, is het dringend nodig om de vormen van politieke organisatie serieus te heroverwegen.’ Als we moeten blijven strijden op het gebied van de rechten, moedigt dit vooral – vanwege weinig vertrouwen in de staat – aan om ‘te experimenteren met andere levensvormen, andere manieren om gemeenschap te creëren’, om ‘inhoud te geven aan andere werelden, leefbare werelden, zonder heersers, zonder geregeerd, zonder politie, zonder staatsburgers en zonder buitenlanders’.

Dit essay, helder en beknopt, plaatst de utilitaire constructie van het concept van nationaliteit in perspectief, benadrukt de ontkenning en leugens van Frankrijk en Europa, hun willekeurige en onrechtvaardige anti-migratiebeleid, veroordeelt ‘de grote fascistische ruimte die de Europese leiders laten’.

Ernest London   (Vertaald en bewerkt door Thom Holterman; de bespreking is integraal te lezen op de site Bibliothèque Fahrenheit 451, zie Online.]

Parrot, Karine, Étranger, Éditions Anamosa, Paris, 2023, 96 blz., prijs 9 euro.