Provocatie Op Zijn Frans
Het laatste item op Libertaire orde in 2015 ging over Provo. Eind dat jaar verscheen het Franse weekblad Marianne met een dubbelnummer: een gebruikelijk nummer aangevuld met een ‘dossier’ van tegen de honderd pagina’s. De kern van het dossier is de provoc, net als provo afgeleid van provocatie, uitdagen. Dat kan ondermeer worden uitgevoerd met een lach en de spot. Maar de mogelijkheden blijven ontelbaar. Marianne laat zien hoe dat in ruim een eeuw op zijn Frans gaat. Dit wordt belegd met een overvloed aan beeldmateriaal. Wie het Frans niet machtig is, zal dus toch regelmatig het gevoel krijgen: ‘Hé, dat ken ik…’.
Provoc
Het dossier opent met een hommage aan de cartoonist Tignous, een van de vermoorde redactieleden van Charlie Hebdo (januari 2015). Het eindigt met een uitgebreid artikel over Hara Kiri, eerst maandblad en later weekblad. Het werd opgericht in 1960. De twee oprichters, Cavanna en Choron, zijn te zien op de ingevoegde zwart/wit foto op de voorkant van Marianne (Cavanne met grote snor, Choron met het kale hoofd). Het blad werd enkele keren verboden. Om een nieuw verbod te ontlopen ging het onder de naam Charlie Hebdo verder… Naadloos loopt het artikel dan ook over in een beschouwing aangaande het laatstgenoemde weekblad. Opzet en doel van de genoemde bladen zijn dezelfde gebleven: met lach en spot de provocatie oproepen. De cartoonisten van het eerste uur, tot zij op gewelddadige wijze in januari 2015 om het leven werden gebracht, hebben de provocatie tot grote kunst verheven. Die zit toch nog altijd in het ‘kleine’:
China: De eerste minister roept op tot meer democratie.
‘Kunnen wij u ergens afzetten?’
Het dossier is onderverdeeld naar subthema’s (de stad, de film, de poëzie, de reclame). Het is te veel om op te noemen waar en hoe er valt te provoceren. Op de televisie bijvoorbeeld:
Professor Choron, een van de oprichters van Hara Kiri in 1963, aan het werk in een uitzending ‘De groene druiven’, waarbij het televisietoestel van vader er aan moet geloven.
[ThH]
MARIANNE van 24 december 2015 – 7 januari 2016, 162 blz., prijs 4,50 euro.
[Beeldmateriaal afkomstig uit het besproken nummer van Marianne.]