De Verkiezingen Zijn Achter De Rug, En Daarna? De Anarchie!

Nederland heeft de Tweede Kamerverkiezingen achter de rug en Frankrijk de presidentsverkiezing. In Frankrijk wachten nog (eerste helft van juni) de verkiezingen voor de Assemblée (het parlement). De bevolking heeft zich daarmee onder curatele laten stellen. Had het ook voor iets anders kunnen kiezen? De titel boven dit item geeft al het antwoord. Die titel verwijst naar het maandelijks dossier in het nieuwe nummer van Le Monde libertaire (nr. 1788).

Maandelijks dossier

De redactie van Le Monde libertaire (MLl) heeft geen enkele illusie over wat de uitkomst van de presidentsverkiezing betreft: de president zal de kapitalistische rampzaligheid beheren. ‘Nu we het verkiezingscircus achter de rug hebben, kunnen we –aldus de redactie – ons met serieuze zaken gaan bezighouden. Laten we het over anarchisme hebben!’.

Omdat het vorige nummer al over het verschijnsel verkiezingen ging, stelt de redactie van LMl voor na te denken over een anarchistische toekomst. Wat wordt in dat geval voorgesteld? ‘Wel, enkele ideeën, soms aan elkaar tegengesteld’, zegt ze. ‘Maar we praten natuurlijk niet over een ‘programma’ en bedenk dat wat volgt zelfs niet ‘ons project’ is. Per definitie is een anarchistisch project iets dat permanent in ontwikkeling is’, aldus de redactie. ‘Nochtans zal de lezer in het dossier lezen over eenheid, federalisme en ‘anarchistische stem’. Het doel is duidelijke voorstellen te doen om over te discussiëren tussen vrienden, in hert gezin, op het werk, bij het reizen…’.

Ik citeerde het redactioneel zo uitvoerig om mijn commentaar op de inhoud van het dossier te legitimeren. Enkele bijdragen zijn (vermoedelijk) alleen door de ‘incrowd’ van LMl begrijpelijk en bovendien vind ik dat de samenhang tussen de bijdragen zoek is, op een drietal na. Dat drietal gaat geheel of gedeeltelijk over federalisme. Dit is een onderwerp dat van pas komt bij de discussie over het wel of niet verlaten van de Europese Unie. De titel van een van de artikelen brengt dit tot uitdrukking ‘De Europese Unie verlaten of erin blijven? Is dat de kwestie?’. Duidelijk is dat die Unie een kapitalistische is. Wat anarchisten in ieder geval bestrijden die kapitalistische stand van zaken. Anarchisten zijn evenwel internationalisten die organisatorisch uitgaan van gestapelde basisorganen: de antikapitalistische decentraal-federale instelling. Een bepaalde geleding daarin kan en mag Europa heten. Daarover valt wel het een en ander te zeggen.

Dat gebeurt dan ook met twee andere in het dossier opgenomen artikelen, één onder de titel ‘Het federalisme, een centraal aspect van het libertaire project’ (een opnieuw opgenomen artikel uit 1994). De titel van de andere bijdrage luidt ‘Nationalisme, étatisme, federalisme’. Voor de drie genoemde artikelen hoef je niet ingewijd te zijn in de materie en dus ja, als je het een en ander met begrip hebt gelezen valt er veel te bediscussiëren met anderen die de ‘Europese Unie’ in debat brengen.

Strijdperken

                        Klaar om te gooien?

Een van de strijdperken betreft de migratie- en vluchtelingenproblematiek, een herkenbaar onderwerp want er is nauwelijks verschil tussen de Franse en de Nederlandse. Een heel andere kwestie is die van bijgeloof en onbewezen stellingen, in dit geval iets over de toegekende invloed van de stand van de maan, de astrologie en politieke discussies (waaronder ik ook vat het argument van ‘de natuur van de mens’; dat argument wordt vaak gebruikt voor de dekking van ééndimensionale uitspraken, zoals: ‘de mens is slecht’ of ‘de mens is goed’). In een artikel in LMl gericht tegen religie en mythes wordt uitgebreid de wetenschapsleer van de Oostenrijks-Engelse wetenschapsfilosoof Karl Popper (1902-1994) te hulp geroepen om duidelijk te maken dat veel tot onbewezen onzin verklaard moet worden. En terecht natuurlijk.

Nog een ander strijdperk waar LMl aandacht aan besteedt, ligt in Marokko. Het betreft het verzet tegen de destructie door de zilvermijnbouw aldaar door mensen uit het dorp Imider in het zuidwesten van Marokko waar de mijn gelegen is. Die gebruikt niet alleen een ontzaggelijke hoeveel water (die onttrokken wordt aan de lokale drinkwatervoorziening) maar die tegelijk ook het drinkwater vergiftigt met chemicaliën en zware metalen (zo’n beetje wat met de schaliegas/olie gebeurt). Het verzet draagt als naam Movement on the Road ’96 Imider. De leus is ‘Bestaan is zich verzetten!’. De situatie wordt in Le Monde libertaire besproken. Dit verzet is samen te voegen met verzet in andere sectoren.

Tezamen gaat het in feite om ‘ZAD zonder grenzen’ (ZAD: zone à défendre; zone om te verdedigen tegen grote onnuttige werken, waar ook ter wereld). LMl wijst op de ZAD in het Franse Notre-Dame-des-Landes (aanleg vliegveld/autoroutes); stortplaats voor kernafval in het dorp, Bure; Linky, een soortgelijk project als in Nederland bekend onder de naam ‘Slimme meter’; No Tav, de hogesnelheidslijn Frankrijk/Italië; ik voeg hieraan toe de oliepijplijn USA-Canada waartegen het verzet in Standing Rock door inheemse indianen; en laten we Nederland met zijn gaswinning en de verzakkingmisère in Groningen niet vergeten…

Anarchistische archipel

Zoals inmiddels gebruikelijk zijn film, muziek en verzetspoëzie weer onderdeel van dit nummer, naast boekbesprekingen en wat zoal verder ter tafel komt.

Thom Holterman

LE MONDE LIBERTAIRE, nr. 1788, 4 mei tot 4 juni 2017, 78 blz., prijs 5 euro.

Advertentie