Kapitalistische Maatschappij. Neoliberalisme En ‘Georganiseerde Criminaliteit’. Deel I

Een van de bekendste misdaadjournalisten van Nederland, Peter R. de Vries, werd op 6 juli 2021 in de vroege avond in Amsterdam neergeschoten. Een week later overleed hij aan zijn verwondingen. De vermoedelijke daders komen, zo wordt aangenomen, uit de kring van de ‘georganiseerde criminaliteit’. Zonder enige twijfel gaat het hier om een uiterst verwerpelijke daad, verschrikkelijk voor De Vries zelf en zijn familie. Iedereen kan het daarover eens zijn.

Vervolgens zag je in dat kader in de media de quasi-experts langstrekken. Ze waren opgetrommeld om de uitspraak te bevestigen van Justitieminister Grapperhaus, gedaan na de moord op de advocaat Derk Wiersum (in 2019) toen en herhaald na de moord op Peter R. de Vries. Grapperhaus noemde de moord een ‘aanslag op de rechtsstaat’. Een aanslag op de rechtsstaat? Grote onzin. Het zijn aanslagen op mensen, Wiersum, De Vries… weerzinwekkend ja. Dit hoort in een nette maatschappij niet voor te komen. Maar hebben we nog met zo’n maatschappij van doen? Dat is de kwestie.

Zo is de rechtsstaat al lang niet meer wat die hoort te zijn. Het rechtspositivisme van voor Wereldoorlog II bracht eraan een nekslag toe. Nazirecht bleek in die opvatting ook recht te zijn. Na de oorlog werd wel op het rechtspositivisme teruggekomen, maar met de rechtsstaat kwam het niet meer goed. Het neoliberalisme diende zich namelijk aan, dat de rechtsstaat de genadeklap toebracht. Die ideologie deed namelijk een onnette, een ultrakapitalistische maatschappij ontstaan, waarvan de immanente structuur door het idee van het niet-recht wordt bepaald: deregulering. Waar er nog van ‘recht’ sprake is, legaliseert het criminaliteit: het staat destructie van mens en milieu toe. Deze stand van zaken weerspiegelt zich als illegaal in wat ‘georganiseerde criminaliteit’ heet. Dit legitimeert weer het bestaan van een strafrechtsapparaat. Tegelijk is de aanwezigheid van een maffiose burgerij op te merken. In zo’n situatie is criminaliteitsbestrijding vissen achter het net. Ik zal dit in een ‘socioanalyse’ aannemelijk maken. De tekst daarover bestaat uit twee delen, die ik in twee afleveringen zal publiceren. [ThH]

Socioanalyse

Jaren geleden heb ik er al op gewezen dat men zich vaak niet bewust is van het bestaan van immanente structuurprincipes, dan wel ze over het hoofd ziet of ze verzwijgt (zie De Gids, jrg. 148/1985). Ondertussen bepalen ze wel mede het verloop van maatschappelijke processen. Voor het opsporen van de drijvende krachten in die maatschappelijke processen is het van belang de er heersende immanente structuurprincipes te achterhalen. Dit gebeurt door ‘socioanalyse’. Het gaat om het te voorschijn halen van verstopte, verscholen zaken. Het licht dat op die verstopte zaken komt te vallen door de analyse kan een curatieve werking hebben. Of het dit ook heeft, hangt van meer factoren af. Dat laat ik verder rusten. Waar denk ik aan?

Neem bijvoorbeeld zo’n geval als het vertrek van de Argentijnse voetballer Messi bij FC Barcelona (begin augustus 2021). Afgaande op persberichten zit FC Barcelona met een schuld van 1,1 miljard euro. Het kan het salaris van Messi niet meer betalen. Bij Paris Saint-Germain zou Messi een contract zijn aangeboden voor een jaarsalaris van 40 miljoen euro. Wacht even, we praten wel over: voetbal. Financieel gaat het om onwerkelijke bedragen. Van zo’n salaris kan je meer dan royaal leven. En dan blijft er altijd nog over om daar iets anders mee te doen. De prangende vraag wordt dan wat? Daarnaast is er de financiële schuld van FC Barcelona. Die zal gedragen en verevend moeten worden. Dit alles heeft niets met voetbal, met sport, maar veel met ‘financiële transacties’ van doen. Dat is dus wat achter die ‘sport’ verstopt zit.

Het bezig zijn met geldzaken kent andere immanente structuurprincipes dan die van sport activiteiten. Kijk maar als men het over paardensport heeft. Dan gaat het over fraude, witwassen via handel in exclusieve spring- en dressuurpaarden. Kortom, het gaat mij niet om de sport en hoeveel er door sommige sporters (bepaalde voetballers) mee verdiend wordt, maar dat geldzaken voor hen en anderen, zoals bestuurders en investeerders het belangrijkste wordt of is. De sporter, het renpaard, het  is ‘handelswaar’. Dat bepaalt de structuur van handelen en ook die van de kapitalistische maatschappij die ervoor is ingericht. Met het geven van een aantal exemplarische voorbeelden zal ik verderop toelichten hoe een deel van een dergelijke maatschappij eruit ziet en welke consequenties dat heeft.

Opzet van het artikel

Omdat er in het begin verwezen werd naar de rechtsstaat, zal ik  eerst iets zeggen over het woord staat. De staat komt niet uit de lucht vallen en het is dus goed ook enige aandacht te schenken aan het ontstaan van de staat. Vervolgens denk ik uit van een citaat van een van de eerste Franse criminologen, Alexandre Lacassagne: ‘De maatschappij heeft de misdadigers die ze verdient’. Dit betekent dat er in die zienswijze een relatie wordt aangenomen tussen hoe de maatschappij eruit ziet en het soort criminaliteit die erin voorkomt (of een voedingsbodem kan vinden zich te ontwikkelen). Met het oog op het heden kom ik daarom te spreken over de neoliberale kolonisatie. Die heeft plaatsgevonden met het oog op het laten ontstaan van de huidige kapitalistische maatschappij. Deze kent allerlei vormen van illegitiem handelen, die direct of indirect met criminaliteit verwant zijn. Dat maakt de onnette maatschappij. Tot zover in deze aflevering (deel I) van het artikel.

In de volgende aflevering (deel II) wordt de draad opgepakt bij de omstandigheden van de onnette maatschappij waarin ‘georganiseerde criminaliteit’ weet te gedijen. Op grond van bestaande wetgeving is bepaald gedrag legaal/illegaal te noemen. Maar die wetgeving is te wijzingen afhankelijk van de staat van de politieke macht. Dit maakt dat legaal/illegaal in een spanningsboog zit. Een analyse van het termgebruik waarmee in een Frans rapport over de ‘georganiseerde criminaliteit’ wordt geschreven, laat zien hoe zeer kapitalistische maatschappij/georganiseerde criminaliteit op elkaar lijken. Als een soort glijmiddel is daar de maffiose burgerij die ‘tussendiensten’ verleent (zoals witwassen), hetgeen ik eveneens kort weergeef. Nu dus de eerste aflevering.

Deel I

Het woord staat

Het woord ‘staat’ drukt het bestaan van een relatie uit, een relatie tussen mensen en tussen instituties. Waar over staat of statelijkheid wordt gesproken, heb je het over gehiërarchiseerde verhoudingen. Telkens komt men tenminste drie elementen tegen als het over de staat gaat (overheidsgezag/burgers/bepaald territoir). De eerste (overheidsgezag), waartoe ik mij beperk, is die van de typering van de immer aanwezige verticale, gehiërarchiseerde relatie. Die omschrijf ik als: het mogen verschijnen in de vorm van eenzijdige gezagsbinding. Het ‘mogen’ drukt uit dat er voor de verschijning teruggevallen moet kunnen worden op regelgeving. Dat is het formele rechtsstatelijke element. Hierin gaat verpakt dat de staat en alle overheidsgezag ondergeschikt is aan het recht (de wet). Het gaat over ‘de heerschappij van het recht’, over de ‘rule of law’. ‘De kern van de rechtsstaatsgedachte is dat er beperkingen zijn gesteld op wat de staat mag doen’, citeer ik bij Hans Franken in zijn Encyclopedie van de rechtswetenschap (2001, 9^de dr., p. 367). 

Let wel, het draait om een rechtssysteem dat bescherming biedt (moet bieden!) tegen willekeurig machtsgebruik van de overheid (de ‘staat’). Uiteraard moet de overheid (de ‘staat’) daarnaast zijn burgers beschermen. Als in de gevallen van D. Wiersum en Peter R. de Vries iets gefaald heeft, dan is het de staat! Grapperhaus wijst daarom ten onrechte op criminelen die een aanslag op de rechtsstaat zouden hebben gepleegd. Daarmee probeert hij op onjuiste wijze de aandacht af te leiden van het falen van de staat in zijn opdracht: burgers tegen elkaar beschermen tegen gewelddadige ingrepen! 

Die bescherming wordt ook anderszins evenmin geleverd. Zo drukt de ‘eenzijdige gezagsbinding’ uit dat er een niet te bediscussiëren bevel gegeven kan worden – de openbaring van de bovenliggende ‘agent/instantie’ in de statelijke hiërarchie. In de relatie (overheids)macht/recht leidt dit voor de burger tot hachelijke situaties. Als voorbeeld om aan te geven in welk type non-rechtsstaat we op dit moment leven, zou ik de Toeslagenaffaire kunnen gebruiken. Een uitwerking laat ik hier na. Van belang is om nu iets te zeggen over het ontstaan van de feitelijke staat vanwege de koppeling die is op te merken tussen ontstaan van de staat en het bestaan van de staat.

Het ontstaan van de staat

Het woord staat als relatie tussen mensen is relatief jong. Het verschijnt in Italië (lo stato) in de periode van de Italiaanse renaissance (14^de eeuw). Het geeft uitdrukking aan het heersen door een machtsgroep over hen die binnen een zeker gebied verblijven (hier zien we de drie elementen). Het overheersen vindt overigens al veel langer plaats (meer daarover vindt men in hoofdstuk 8 van mijn boek Volken zonder staat, 2018).

Duizenden jaren geleden vormden mensen al samenlevingen – zonder staat –. Wat hun activiteiten aangaat produceerden zij niet meer dan wat ze nodig hadden (waardoor de immanente structuur van hun samenleving werd gevormd). Dit betekent dat zij geen overschotten produceerden. Antropologen die daar onderzoek naar deden (in samenwerking met archeologen) leggen uit dat dit niet kwam omdat ze het niet konden, iets wat ons altijd wordt verteld door ònze overheersers, maar omdat ze het niet nuttig vonden. Ze hadden er gewoon geen zin in. Zouden zij over een ploeg beschikken, dan zouden ze minder gaan werken in plaats van overschotten voort te brengen…

Dit neemt niet weg dat er toch op enig ogenblik in sommige streken op deze aarde mensen wèl overschotten gingen produceren. Dat gaf anderen te denken: waarom zouden we daar geen beslag opleggen (veroveren, stelen)? Handig was het ook om de lui die overschotten voortbrachten te onderwerpen, om ze te dwingen meer te produceren dan zij nodig hadden (in een agrarische gebied levert dan de ploeg het instrument om een andere immanente structuur te laten ontstaan, zoals een tweedeling in de maatschappij van heersers en overheersten, kortom: staat). Dat veroveren van overschotten en het overheersen van de producenten vond voornamelijk plaats in de vorm van een drievoudige allianties, die van lokale heersers, legeraanvoerders en priesterdom. Het is deze constellatie die tot staatsvorming leidt.

Het ontstaan van de staat hangt dus samen met het bevestigende antwoord op de vraag: ‘Valt er wat te stelen?’. In de geëigende literatuur (vergelijk de ‘graantheorie’ van de Amerikaanse antropoloog James C. Scott) heet de eerste staatsvorm dan ook ‘roofstaat’, ‘veroveringsstaat’. En hoe ook in de loop van vele eeuwen situaties en vormen zich wijzigden en nog wijzigen, deze grondvorm zal altijd herkenbaar blijven wanneer het woord staat in de politico-economische zin wordt gebruikt.

De Duitse arts, socioloog en econoom, Franz Oppenheimer (1864-1943) drukt het in zijn boek Der Staat ( 3^de druk, 1929, p. 124, Online ) aldus uit: ‘Zo heeft de staat zich geleidelijk ontwikkeld: van de primitieve roofstaat naar de ontwikkelde feodale staat, naar het absolutisme, naar de moderne rechtsstaat. Maar laten we de statistieken en de handelingen van de moderne staat eens nader bekijken. Wat zien we dan? Het is in fundamenteel opzicht nog steeds hetzelfde wezen als de primitieve roofstaat en de ontwikkelde feodale staat. Er is slechts één nieuw element toegevoegd, dat tenminste tot doel heeft het gemeenschappelijk belang van de staat als geheel te vertegenwoordigen in de strijd van de belangen van de klassen: de ambtenarij.’ Wat daarvan is overgebleven hebben we in de afgelopen veertigjarige neoliberale overheersing meegemaakt.

Het is in het verdere verloop van deze socioanalyse aannemelijk te maken dat wat ‘georganiseerde criminaliteit’ wordt genoemd de weerspiegeling is van wat maatschappelijk voor ‘legaal’ wordt gehouden. Daarbij speelt ook de term ‘maffiose burgerij’ een rol (de Van Liendens aan het werk). Ik zal dit uitwerken.

Neoliberale kolonisatie

In 1947 wordt, onder leiding van een bankier van Crédit Suisse, het Genootschap Mont-Pèlerin opgericht. Het doel van dit genootschap, zo schrijft Marc Roche in zijn Le capitalisme hors la loi (2011), is het bevorderen van de ontmanteling van de verzorgingsstaat. De denkbeelden van de economen Friedrich Hayek en Milton Friedman, voorlopers van het neoliberalisme, vormen daarbij de intellectuele speerpunten van deze liberale contrarevolutie. In de jaren tachtig weten de voormalige Engelse premier Margaret Thatcher (1925-2013) en de voormalige president van de USA Ronald Reagan (1911-2004) politiek beweging in die ontmanteling te krijgen. Het resultaat kennen we (p. 131).

Nadat ‘rechts’ politiek gezien in diskrediet raakte, is de opdracht, het ontmantelen van de verzorgingsstaat, door ‘links’ op de agenda gehouden. De privatisering van de publieke sector bleek bij hen in goede handen. Onder het oude systeem was er op de kapitaalstromen nog controle. Met het aan de macht komen van Thatcher en Reagan kwam daar verandering in. Belastingen werden verlaagd, de controle op kapitaalstromen werd losgelaten, publieke diensten ontmanteld. Dit heeft aldus Roche vooral het financiële kapitalisme naar drie kanten gestimuleerd.

Zoals de titel van zijn boek aan geeft, onderzoekt hij het buitenwettelijke kapitalisme (‘capitalisme hors la loi’). Je hebt, schrijft hij, het zichtbare kapitalisme en het kapitalisme in de schaduw, dat ruim buitenwettelijk is. Dat belet niet om als gelijke in de reguliere economie zijn partij mee te spelen (p. 11). De financiële zaken kunnen binnen drie cirkels worden bekeken, die tegelijk van elkaar gescheiden en in elkaar genesteld zijn. Soms kruisen ze elkaar. De eerste cirkel vertegenwoordigt het kapitalisme van het licht, de tweede die van de schaduw en de derde is ronduit maffioos (p. 12).

De aansturing van deze gang van zaken is vanuit het neoliberale denken voortgebracht. Dat heeft zich niet beperkt tot de economie, maar is evenzeer relevant voor de ontwikkeling van de maatschappij. De Belgische juriste Manuela Cadelli gaat daar scherp op in door het neoliberalisme een fascisme te noemen, waarvoor zij uiteraard haar argumentatie heeft.

Onderkend moet worden dat de aanstichters van het neoliberalisme (Von Mises, Von Hayek, Friedman) wel hoog opgeven over vrijheid, maar dat dit alleen geldt voor de rijken. Vrijheid beschermt door dictatuur is het recept, zo concludeer ik zelf. Het verwondert dan ook niet dat alweer een kleine halve eeuw geleden de VS van president Richard Nixon (president van 1969-1974) met behulp van de CIA, de dictator Augusto Pinochet per staatsgreep (september 1973) in Chili in het zadel hielp, waarna de Chicago-boys (Chileense economen die bij Milton Friedman in de leer waren geweest) een neoliberale economie opzetten in Chili. Zo koloniseert het neoliberalisme landen en maatschappijen. Het heeft ongebreideld kapitalisme in de maatschappij geïnjecteerd, de markt tot altaar verheven, alles tot handelswaar benoemd en bedrijft permanente destructie (dus langs de banen van de specifieke ‘immanente structuur’).

Kapitalistische maatschappij

Wat is met het voorgaande in het achterhoofd van de democratische maatschappij overgebleven? Die is gedestructureerd, geatomiseerd, op grond van het idee verspreid door het neoliberale programma – belichaamd door de genoemde Margaret Thatcher. Zij verkondigde: ‘De maatschappij? Die bestaat niet! Er zijn slechts individuen, mannen en vrouwen en gezinnen’. Rechts of links postmodernisme, het gaat hier om een fragmentatie in het oneindige. Links is daarmee bijvoorbeeld de commons vergeten. Zo gek is het dan ook niet dat we in een vraaggesprek met de Franse politiek filosoof Serge Audier de vraag naar de commons tegen komen (Le Monde van 15 maart 2019). Het kan een politiek speerpunt vormen van politiek links, voor het zoeken van de richting weg van het kapitalisme en het winst-denken. De democratische maatschappij is immer in de afgelopen vier à vijf decennia in een kapitalistische maatschappij veranderd.

Het economisch leven daarin is gemodelleerd volgens de logica van de kapitalistische productie. Die logica is uitsluitend gericht op (financiële) winst. De enige vraag die er toe doet is: ‘Wat levert het op?’. Dit heeft de hersens van mensen gekoloniseerd. Nog niet van iedereen, bijvoorbeeld niet van de persoon die zich als lezer beschouwt. Van de Canadese uitgever Alberto Manguel, tevens essayist en vertaler, las ik daarover het volgende in een vraaggesprek met hem.

Het ging over het idee van een wereld zonder boeken. Zou dat geen calamiteit zijn? Uit zijn antwoord is op te maken dat commerciële ondernemingen hem wel eens trachten te overtuigen van het onnut van boeken. Maar ‘tegenover de achterlijke zooi van het aanbod dat men de consument voorzet via de televisie, denkt de lezer na, weegt hij af, hoe naïef die ook mag zijn. En juist dat is fataal voor de consumptie. Voor de economische machten is het wezenlijk dat wij nietnadenken’ (Le Monde van 28 december 2018). We moeten bereid zijn ons te laten beroven. De realiteit is dat de kapitalistische, neoliberale maatschappij met dit al een weerspiegeling vormt van wat we nog tegen zullen komen in de vorm van ‘georganiseerde criminaliteit’. Ik heb daarvoor enkele praktijken geselecteerd, die in de afgelopen tijd in de openbaarheid kwamen.

 In het kader van reorganisatie van bedrijfsafdelingen doet zich bijvoorbeeld het probleem voor hoe je boventallig of onnuttig geworden personeel loost. Dat is ook in Frankrijk aan de orde, bij de Telefoon (France Télécom), bij het Spoor (SNCF), bij de Post (La Poste). De hogere leiding van France Télécom gaf te kennen dat het bedrijf in ‘oorlog’ was met werknemers van de werkvloer. De eigen managementopleiding leerde vervolgens het ‘kader’ allerlei handigheidjes mensen weg te treiteren. Soortgelijke verschijnselen waren eveneens op te merken bij de SNCF, La Poste. Al die bedrijven werden in de afgelopen jaren geconfronteerd met ‘golven’ van zelfmoorden onder hun werknemers. Arbeid is dodelijk! Overigens hebben deze maffiose praktijken aanleiding gegeven tot een aantal strafrechtelijke veroordeling van hogere leidinggevenden. Over deze praktijken schreef de Franse de econoom en essayist Laurent Izard zijn boek Met het zweet op je voorhoofd.

De realiteit van de kapitalistische maatschappij is ook manifest in een andere gewelddadigheid, namelijk in de sfeer van wapenproductie en -handel. Zo legt ‘Parijs’ (regering en grootkapitaal) de nadruk op wapenverkoop in Europa en Midden-Oosten (de helft van de productie). Het land staat derde op de wereldranglijst als wapens-exporterende natie, vermeldt Le Monde van 4 juni 2021. De raketwerper die gangsters wilden gebruiken om Peter R. De Vries bij RTL Boulevard van het leven te beroven, moet ergens (legaal) gemaakt en verkocht zijn – en vervolgens wellicht via corruptie in hun handen zijn gevallen…

Dan hebben we het nog niet over ecocriminaliteit gehad. Het is heel goed mogelijk dat die vorm van criminaliteit berust op argumentatie die wijst op ‘progressiviteit’, op ‘vooruitgang’. De neoliberale progressiviteit staat echter primair ten dienste van het maken van winst. Dat leidt tot de chaos waarin we nu leven. Bij de ten uitvoerlegging van wat ‘vooruitgang’ wordt genoemd, hebben ongetwijfeld de hoge ambtenarij en de politieke klasse samengewerkt met het (grote) bedrijfsleven (we gaan dit nog tegenkomen onder de noemer van ‘maffiose burgerij’).

De overheid wil bijvoorbeeld dat het chemiebedrijf Chemours in Dordrecht stopt met de grootschalige lozing van GenX, een stof die volgens toxicologen gevaarlijk is voor de volksgezondheid. Op diverse plaatsen in Zuid-Holland is het al in drinkwater aangetroffen. Het bedrijf noemt de zorgen ‘prematuur’. Dat laatste vanzelfsprekend: het wil eerst alle winst gepompt hebben uit de investering (een nieuw element van ‘roofstaat’). Zo denkt een crimineel ook. En nadat er destructie van mens en milieu heeft plaats gevonden onder toepassing van de logica van de winst volgt een voorstel tot herstel. De overheid laat het er dus bij zitten.

Inmiddels heeft de Verenigde Naties (VN) voorgesteld 1 miljard ha. onbruikbaar geworden grondgebied (zones dégradées) te herstellen. Voor de consument, de landbouwer, de multinational zijn de kosten van het gebruik van het ecosysteem niet zichtbaar. Dat blijkt pas als grote delen van het ecosysteem die dienst niet meer  leveren. De VN wil nu voor 2030 de zaak hersteld hebben. Kosten: 200 miljard dollar per jaar. Die kosten zijn eerst als winst in de zakken gegaan van de consument (te laag geprijsd product) en de producent (de externaliteiten zijn niet in de prijs verdisconteerd). Die kosten moeten nu pas worden vergoed. Zo is de winst van de een het verlies van de ander, leert de kapitalistische logica.

Die logica werkt ook als het om ‘groene’ economie gaat.  Het betreft een valstrik. Ongetwijfeld zijn er goede redenen om de CO₂ uitstoot terug te brengen. Daarbij helpt het staken van verbranding van fossiele brandstoffen. Overigens was dat al vele decennia geleden bekend. En diesel werd een eeuw geleden al als een grote vervuiler herkend. Maar eerst moest de winst gedurende die looptijd nog uit deze brandstof worden gehaald. Nu is de tijd aangebroken om individuele mobiliteit te laten plaatsvinden met elektromotoren.

De individuele vervoermiddelen (automobielen/fietsen) moeten van accu’s worden voorzien als energiebron voor de elektromotoren. Voor de fabricage van accu’s is het materiaal lithium nodig. Dat komt onder meer voor in de omgeving van de Spaanse stad Cáceres. Als de plannen doorgaan, wat staat de omgeving dan te wachten?

Het lithium zal in open mijnbouw worden gewonnen door de Australische firma Infinity Lithium. Daardoor zal 1500 ha. grondgebied worden vernield. De open mijn zal een diameter hebben van 700 m. en een diepte bereiken van 500 m. Er zal een fabriek gebouwd worden om de gedolven grond te verwerken met zwavelzuur; vele tonnen vergiftigd afval zullen achterblijven. En…in een land als Spanje waar water toch al schaars is: voor de verwerking van de gedolven grond zal 10 miljoen liter water per dag nodig zijn (gegevens ontleend aan Marianne van 23-29 april 2021). Ongetwijfeld zal deze vorm van ecocriminaliteit bij wet worden gelegaliseerd. En dat zou dan moeten heten dat de rechtsstaat gered is?

De gegeven voorbeelden zijn exemplarisch voor wat zich legaal in een kapitalistische maatschappij voltrekt. Het bijzondere is dat een nadere beschrijving van de gang van zaken in termen is te vatten, waarmee ook het verschijnsel ‘georganiseerde criminaliteit’ is te beschrijven. Hierop ga ik in de tweede aflevering (deel II) van dit artikel in.

Thom Holterman

[Beeldmateriaal, op de oude kat na, van de Engelse illustrator en anarchistische activist Clifford Harper. Zie van hem Anarchy, A Graphic Guide, 1987 (Online).

Advertentie